فهرست موضوعات
قلب متشکل از چهار حفره (دهلیز) است. کار دریچه‌های قلب اطمینان از حرکت روند جریان خون از این دهلیزها در یک مسیر مشخص است. در عین حال دو رگ اصلی بزرگ خونی که از قلب خارج می‌شوند دریچه‌هایی دارند که کمک می‌کند تا خونی که یکبار توسط قلب پمپاژ شده دوباره داخل آن برنگردد. اگر این دریچه‌ها دچار گرفتگی، تنگی و یا نارسایی شوند بیماری دریچه قلب پدید می‌آید.
انواع بیماری دریچه قلب
در ادامه با انواع بیماری دریچه قلب آشنا خواهید شد:
۱. تنگی دریچه قلب
اگر دریچه کامل باز نشود، مانع جریان خون می‌شود یا آن را محدود می‌کند. این اتفاق تنگی دریچه قلب نامیده می‌شود. مشکلی که می‌تواند فشار بیشتری را به قلب تحمیل کند و باعث شود کار پمپاژ قلب برای عبور از دریچه تنگ سخت‌تر شود. تنگی دریچه میترال، تنگی دریچه آئورت و تنگی دریچه سه‌لتی از جمله این بیماری‌هاست.
۲. نارسایی دریچه قلب
در عین حال اگر دریچه به درستی بسته نشود، در واقع اجازه می‌دهد خون دوباره به داخل قلب بازگردد. این مشکل “نشتی دریچه قلب” نامیده می‌شود. در این حالت هم باز فشار مضاعفی به قلب می‌آید و باعث می‌شود قلب برای پمپاژ حجم خون مورد نیاز سخت‌تر و البته بیشتر کار کند.
۳. دریچه آئورت دو لتی
دریچه آئورت یکی از دریچه‌های قلب است که مابین بطن چپ و آئورت قرار گرفته است. دریچه آئورت سه لتی است اما گاهی در مواردی فرد به طور مادرزاد با دریچه آئورت دو لتی متولد می‌شود. دریچه آئورت به طور طبیعی دارای سه لت هلالی شکل است که جریان خون را از بطن چپ به آئورت هدایت می‌کند. در افرادی که با دریچه دو لتی متولد می‌شوند طبیعی است که این دریچه کارایی کمتری دارد و چه بسا هر چه زمان جلوتر برود و سن بیشتر مشکلاتی مانند رسوب کلسیم یا عفونت بوجود بیاید. نکته قابل توجه دیگر اینکه معمولا در افرادی که دریچه دو لتی دارند، سرخرگ آئورت هم شکل غیر عادی دارد.
دریچه آئورت درحد فاصل بطن چپ وسرخرگ اصلی بدن یعنی آئورت قرار دارد . این دریچه از سه لبه موسوم به لت تشکیل شده است که هنگام پر شدن قلب از خون ( دیاستول ) بسته است و در هنگام انقباض بطن چپ (سیستول) جهت ورود خون به آئورت باز می شود. در این بیماران دریچه آئورت دارای دو لبه (لت) است که این امر می تواند از کارایی آن بکاهد و به مرور منجر به تنگی و یا نارسائی دریچه و پس زدن خون آئورت بدرون بطن در هنگام دیاستول شود.
علائم بیماری آئورت دولتی چیست؟
در اکثر افراد مبتلا بیماری تا زمان بلوغ مشکل خاصی ایجاد نمی کند وفقط ممکن است دریچه نارسائی خفیف داشته باشد. در بزرگسالی در برخی از بیماران به علت رسوب کلسیم در دیواره لت ها، دردریچه آئورت تنگی یا نارسائی (یا هردوحالت ) ایجاد می شود . موارد خفیف تنگی یا نارسائی دریچه آئورت نیاز به درمان ندارد ولی در موارد متوسط تا شدید که سبب بزرگی قلب چپ واتساع قسمت ابتدائی سرخرگ آئورت می شود بیمار نیاز به درمان وحتی تعویض دریچه آئورت پیدا می کند.
اصلی‌ترین علت بیماری‌های دریچه قلب
- مشکل دریچه یا دریچه‌های قلبی به طور مادرزادی به این معنا که فرد با این مشکل متولد می‌شود. (بیماری قلبی مادرزادی)
- تب روماتیسمی
- کاردیومیوپاتی (بیماری عضله قلب)
- صدمه دیدن عضلات قلب به دلیل حمله قلبی
- بالا رفتن سن
- عفونت قبلی با اندوکاردیت
- نشانه‌های بیماری دریچه قلب
شاید فرد مبتلا به مشکلات دریچه قلب نشانه‌های متعددی را تجربه کند اما معمول‌ترین این علائم به این ترتیب هستند:
- تنگی نفس یا سخت نفس کشیدن
- تورم در ناحیه پا و مچ پا
- خستگی غیر طبیعی
تشخیص مشکلات دریچه قلب
در صورت مشاهده هر یک از علائمی که پیشتر عنوان شد باید هر چه زودتر به دکتر متخصص مراجعه کنید.
در عین حال این امکان وجود دارد که شما نشانه خاصی نداشته باشید اما حین معاینه پزشک تشخیص صدای مورمور قلبی را بدهد (صدایی غیر عادی) هر چند وجود این صدا حتما به این معنا نیست که قلب فرد مشکلی دارد و این امکان وجود دارد تا مورمور قلبی در صدای قلب افراد سالم هم شنیده شود.
در چنین مواقعی پزشک برای بیمار انجام تست‌های بیشتر و مطمئن‌تر را توصیه می‌کند که اکوکاردیوگرام‌ها هستند. جواب این تست می‌تواند در تشخیص قطعی پزشک کمک شایانی باشد.
درمان بیماری دریچه قلب
ممکن است فرد مبتلا به درمان خاصی نیاز نداشته باشد اما این بستگی به نظر پزشک دارد ضمن اینکه دکتر ممکن است بخواهد سال‌های گذشته بیمار را با بررسی علائم بیمار مرور کند و در صورتیکه نشانه‌ها تشدید یا بیشتر شده باشند اقدام به درمان متناسب با موقعیت کن.
بیشتر مشکلات دریچه قلب با دارو یا انجام عمل‌های جراحی مرتبط با دریچه قابل درمان هستند. در عین حال نوع درمان یک فرد بستگی به این دارد که دلیل مشکل وی چه باشد و چه تاثیری بر قلب گذاشته باشد.
مطالب مرتبط:
دکتر سپیده پزشکی، متخصص قلب و عروق و فلوشیپ بیماری‌های قلبی مادرزادی از سوئیس