فهرست موضوعات
بیماران قلبی شرایطی دارند که حتما قبل از انجام ساده‌ترین ورزش ها باید با پزشک‌شان مشورت کنند. برای بعضی از بیماران قلبی اصلا فعالیت‌های ورزشی توصیه نمی‌شود. گروهی از آنها هم باید فعالیت‌های بسیار محدودی داشته باشند. فعالیت ورزشی‌ای که برای بیمار توصیه می‌شود هم باید با توجه به نوع بیماری قلبی او باشد. نخست باید بدانیم بیمار مبتلا به عارضه قلبی در چه وضعیتی قرار دارد و بیماری تا چه میزان پیش رفته و براساس آن نوع فعالیت ورزشی و میزان ورزش را مشخص کنیم. در ادامه چندین ورزش برای قلب و همچنین ورزش های مضر برای قلب را بررسی خواهیم کرد.
پژوهشگران می گویند، وقتی ثابت می‌شود فردی به بیماری قلبی مبتلاست، طبیعی است که دیگر نمی‌تواند مانند یک فرد عادی فعالیت یا هر رشته ورزشی‌ای را برای خود انتخاب کند. ثابت شده ورزش همیشه روی قلب و عروق، کاهش فشار و قند خون و جلوگیری از سکته قلبی و… اثری مثبت دارد، اما بیماران قلبی‌عروقی شرایطی دارند که حتما قبل از انجام ساده‌ترین ورزش‌ها باید با پزشک‌شان مشورت کنند.
برای بعضی از بیماران قلبی اصلا فعالیت‌های ورزشی توصیه نمی‌شود. گروهی از آنها هم باید فعالیت‌های بسیار محدودی داشته باشند. فعالیت ورزشی‌ای که برای بیمار توصیه می‌شود هم باید با توجه به نوع بیماری قلبی او باشد. نخست باید بدانیم بیمار مبتلا به عارضه قلبی در چه وضعیتی قرار دارد و بیماری تا چه میزان پیش رفته و براساس آن نوع فعالیت ورزشی و میزان ورزش را مشخص کنیم.
طیف وسیعی از بیماران قلبی هستند که بیماری‌شان چندان جدی نیست و منع ورزشی ندارند. بیمارانی که فشار خون کنترل‌شده دارند به بیماری‌های دریچه‌ای خفیف مبتلا هستند، سابقه عمل جراحی قلب باز یا آنژیوپلاستی دارند، تنگی عروق کرونر دارند و به اختلال‌های ریتم قلبی خوش‌خیم مبتلا هستند جز این گروه‌اند. چنین بیمارانی با ورزش‌های معمول و ورزش‌های تفریحی مشکلی پیدا نمی‌کنند ولی در بیماری‌های قلبی پیشرفته باید فعالیت ورزشی محدود و تحت‌نظارت پزشک معالج باشد. در بیماران با مشکل قلبی حتما باید پایش و برآوردی از وضعیت قلب قبل از اقدام به ورزش به دست آید.
اگر مبتلا به بیماری قلبی هستید، سراغ ورزش حرفه‌ای نروید
در انجام ورزش‌های حرفه‌ای و رقابتی باید شرایط دیگری را در نظر گرفت حتی در صورتی که فرد سالم است و هیچ علامت و نشانه‌ای از بیماری قلبی ندارد باید تحت پایش قرار گیرد چون ممکن است بعضی از افراد زمینه‌ای از بیماری قلبی بدون علامت داشته باشند که در فعالیت‌های ورزشی سنگین و رقابتی دچار حمله و ایست قلبی شوند. ایست قلبی هنگام ورزش را گهگاه از مطالب مطبوعات نیز می‌شنویم.
ورزشکاران حرفه‌ای باید از نظر سلامت قلب ارزیابی شوند
سالانه حدود ۳۶۰ هزار حمله قلبی در ایالات متحده آمریکا اتفاق می‌افتد که منجر به مرگ بیمار می‌شود. بیشتر فوت‌شدگان افراد مسن و فقط تعداد کمی از آنها جوان هستند. ایست قلبی در جوانان اصلا شایع نیست ولی اختلال نهفته‌ای در جوانان وجود دارد به نام کاردیومیوپاتی هيپرتروفيک که در آن عضله قلب به‌طور مادرزادی ضخیم‌تر از حالت معمولی است. این اختلال کشنده نیست و مشکلی ایجاد نمی‌کند. فقط وقتی چنین جوانانی ورزش سنگین انجام می‌دهند یا کار فیزیکی سنگین می‌کنند ممکن است در یک لحظه قلب توان پمپاژ کافی خون به اعضا را نداشته باشد و فرد دچار ایست قلبی شود. بنابراین بهتر است همه جوانانی که قصد دارند ورزش حرفه‌ای را آغاز کنند قبل از این کار از نظر قلبی پایش شوند.
چه ورزشی برای قلب مفید است
ورزش های مفید برای قلب و بهترین و مفیدترین ورزش برای سیستم قلبی‌عروقی، ورزش‌های هوازی است. این ورزش‌ها شامل پیاده‌روی، شنا، دویدن ملایم، دوچرخهسواری و ورزشهایی است که آستانه هوازی ما را تقویت می‌کنند و منجر به تقویت سیستم قلبی‌عروقی و تنفسی و افزایش طول عمر می‌شوند. برنامه ورزشی بیماران قلبی باید براساس ملاحظه‌های ورزشی و پزشکی ورزشی تعیین شود تا بتوانند سیستم قلبی‌عروقی فعال‌تری داشته باشند و خطرهای ورزش گریبانگیرشان نشود.
ورزش های مضر برای قلب
ورزشهایی مانند وزنه‌برداری که حالت ایستایی و به زور زدن‌های درجا نیاز دارد اصلا به بیماران قلبی‌عروقی توصیه نمی‌شود چون فشار زیادی به قلب و عروق وارد می‌کنند. همچنین رفتن به جکوزی و سونا که تغییرات همودینامیکی و تغییرات سریع و ناگهانی در سیستم بدن ایجاد می‌کند یا ورزشهایی که به حرکات شتابی خیلی سریع نیاز دارد و یکدفعه به سیستم بدن انرژی وارد می‌کند اصلا توصیه نمی‌شود.
چنین ورزشهایی ممکن است تغییرات ناگهانی در ریتم قلب ایجاد کنند که برای بیمار قلبی خطرناک باشد. یک عادت ناسالم و خطرناک، رفتن داخل جکوزی و سپس وارد شدن داخل آب یخ است. این کار می‌تواند در بیماران قلبی و حتی افراد سالم باعث سنکوپ یا ایست قلبی شود. این کار، به‌خصوص برای بیماران قلبی، ممنوع است. هیچ علامت و نشانه‌ای از بیماری قلبی ندارد باید تحت پایش قرار گیرد چون ممکن است بعضی از افراد زمینه‌ای از بیماری قلبی بدون علامت داشته باشند که در فعالیت‌های ورزشی سنگین و رقابتی دچار حمله و ایست قلبی شوند. ایست قلبی هنگام ورزش را گهگاه از مطالب مطبوعات نیز می‌شنویم.
ورزش هاي مخصوص تقويت قلب
ورزش های هوازی، از انواع ورزش هاییاست که هوای بیشتری را به ریه های وارد کرده و بهترین تمرین برای تقویت قلب خواهد بود. پیاده روی تند، پرش در جا، شنا، دوچرخه سواری، طناب بازی ، اسکی و قایقرانی از جمله ورزش های مفید برای قلب است.
قبل از پریدن روی دستگاه ورزشی پله نوردی یا شروع پیاده روی، حتماً برنامه تمرین قلبی داشته باشید تا بیشترین تأثیر را در ماهیچه سازی ببینید. فرقی نمی کند که پیاده روی می کنید، مسافتی را با دوچرخه طی می کنید، یا از آن پله هایی که به نظر می رسد به جایی نمی روند بالا می روید، همه این ها تمرین قلبی محسوب می شوند. اما به جز تی-شرتی عرقی، برای نشان دادن تمرین کردنتان چه چیزی دارید؟ شکمی کوچک؟ عضلات ورزیده؟ آیا به مقدار لازم ورزش می کنید تا از تمام فواید تناسب اندام قلبی بهره مند شوید یا فقط اغلب به مقدار حداقل این کار را انجام می دهید؟متخصصان ورزشی، از جمله مربی تناسب اندام دنیس آستن، به پرسش های قلبی شما پاسخ می دهد، پس می توانید بیشتر چربی های خود را بسوزانید.
دکتر سپیده پزشکی، بهترین متخصص قلب و عروق و فلوشیپ بیماری‌های قلبی مادرزادی از سوئيس