فشار خون بالا با اصطلاح hypertension شناخته میشود. فشار خون ، مقدار نیرویی است که به دیواره های شریان ها اعمال میشود. زیرا خون از طریق آن جریان پیدا میکند.

در آمریکا در حدود ۸۵ میلیون نفر فشار خون بالا دارند. یعنی حدود ۱ نفر از هر ۳ بزرگسال بالای ۲۰ سال فشار خـون بالا دارند.( انجمن قلب آمریکا) موسسه ملی بهداشت تخمین میزند که دو سوم از افراد بالای ۶۵ سال در آمریکا فشار خون بالا دارند.
فشار خون بالا، اگر درمان و کنترل نشود میتواند علت بسیاری از مشکلات برای سلامتی باشد. این شرایط شامل نارسایی قلبی، همانند تنگی دریچه میترال، از دست دادن بینایی، سکته قلبی و بیماری های کلیوی است.

آیا فشار خون ۱۵ خطرناک است

به طور خلاصه بایستی گفت که فشار خون ۱۵ واقعاً‌ خطرناک است. به توضیحات زیر توجه کنید:

فشار خون شما شامل دو عدد می شود: فشار سیستولی و دیاستولی. بدین ترتیب اگر فشار کسی ۱۲ روی ۸ خوانده شود، به این معنی است که فشار سیستولی وی ۱۲ واحد و فشار دیاستولی او ۸ واحد است.

فشار خون بالا خطر حمله قلبی و سکته را افزایش می دهد. فشار خون شما باید کمتر از ۱۴ بر روی ۹ باشد. اما در صورتی که دیابت دارید، این فشار باید کمتر ۱۳ بر روی ۸  باشد.

به طور معمول، هر چقدر فشار خون شما کمتر باشد بهتر است. بدین ترتیب فشار خون پایین تر از ۹ روی ۶ تا زمانی طبیعی خواهد بود که بدن شما مشکلی نداشته باشد.

آیا فشار خون ۱۳ خطرناک است

طبق جدول بالا، فشار خون بالاتر از ۱۲ و کمتر از ۱۴ خطر متوسطی دارند. بنابراین همچنان خطرناک است ولی حاد نیست. بهتر است اقدامات لازم صورت گیرد تا به حد خطرناک نرسد.

آیا فشار خون ۱۴ خطرناک است

فشار خون ۱۴ و بالاتر ( یا همان ۸۰/۱۴۰) خطرناک محسوب می شود و می تواند خطر حمله قلبی و سکته را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. فشار خون در اغلب مواد به صورت قاتل خاموش شناخته می شود، زیرا این بیماری هیچ علائم فوری ای به همراه ندارد، اما در صورت بی توجهی می تواند آسیب قابل توجهی به قلب و اعضای دیگر بدن وارد کند. به علاوه برای داشتن زندگی سالم، افراد باید از چک کردن مستمر سطوح فشار خون خود اطمینان حاصل کنند.

علت فشار خون بالا

قلب ماهیچه ای است که خون را در رگ های بدن پمپاژ میکند.خون با سطح اکسیژن پایین، زمانی که اکسیژن آن تامین میشود، به سمت ریه ها پمپاژ می گردد. سپس خون غنی شده از اکسیژن به خاطر تامین نیاز عضلات و سلول ها، به وسیله قلب به رگ های بدن، فرستاده میشود. پمپاژ خون، فشار ایجاد میکند. اگر شخص فشـار خون بالا داشته باشد، این معنی را دارد که دیواره های رگ ها فشار زیادی را به طور ثابت دریافت میکنند. به طور کلی عوامل زیر در فشار خون بالا موثر هستند:

۱. تأثیر دما در فشار خون

در یک مطالعه که ۸,۰۱۱ شرکت کننده را در سن ۶۵ سالگی تحت نظر قرار دادند، دریافتند که مقدار فشار خون سیستولیک و دیاستولیک (ماکزیمم و مینیمُم) در طول سال و بر اساس توزیع دمای هوای بیرون به طور قابل توجهی متفاوت است. وقتی خون گرمتر میشود فشار خون کمتر میشود و وقتی سردتر شد افزایش می یابد.

۲. تأثیر سن در فشار خون

هر چه سن شما بالاتر باشد خطر ابتلا به فشـار خون بالاتر است.

۳. سابقه خانوادگی و فشار خون

اگر شما دارای افراد نزدیک خانواده با فشار خون بالا هستید, شانس شما در پیشرفت آن به طور قابل توجهی بیشتر است. یک تحقیق علمی بین المللی هشت تفاوت رایج ژنتیکی را که ممکن است خطر ابتلا به فشار خون را افزایش دهد, شناسایی کرد.

۴. سیگار کشیدن

سیگار کشیدن باعث باریک شدن عروق خونی میشود ودر نتیجه فشار خون بالاتر میرود.سیگار کشیدن همچنین مقدار اکسیژن خون را کاهش میدهد, بنابراین ضربان قلب به سرعت جبران میشود و در نتیجه فشـار خون افزایش مییابد.

۵. وضعیت قومی

شواهد نشان میدهد که مردم آفریقا و جنوب آسیا در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا تری هستند,در مقایسه با مردمی که عمدتا قفقازی یا بومیان امریکا هستند.

۶. تاثیر چاقی و اضافه وزن در فشار خون بالا

افراد دارای اضافه وزن و چاق در مقایسه با افرادی که وزن طبیعی دارند, بیشتر در معرض فشار خون بالا هستند.

۷. عدم فعالیت فیزیکی

فقدان ورزش, وهمچنین داشتن یک شیوه زندگی ساکن, خطر ابتلا به فشار خون را افزایش میدهد.

۸. مصرف الکل

به گفته محققان, افرادی که به طور منظم الکل مینوشند فشار خون سیستولیک بالاتری دارند نسبت به افرادی که نمینوشند. آنها دریافتند که سطح فشـار خون سیستولیک در حدود ۷ میلیمتر جیوه (mmHg) بالاتر از افرادی است که مکررا مینوشند نسبت به افرادی که نمینوشند.

۹. مصرف زیاد نمک

محققان گزارش دادند که جوامعی که مردم زیاد نمک نمیخورند فشـار خون پایین تری دارند از جوامعی که مردم نمک زیاد میخورند.

۱۰. استرس ذهنی

مطالعات مختلف شواهد قانع کننده ای ارایه داده اند که استرس ذهنی بخصوص در مدت طولانی میتواند تاثیر جدی در فشار خون داشته باشد.یک مطالعه نشان داد که راه هایی که کنترل ترافیک هوایی متواند تاثیر بگزارد که آیا انها در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا در زندگی قرار دارند.

۱۱. رژیم غذایی با چربی بالا

بسیاری از متخصصان سلامت میگویند که رژیم غذایی با چربی بالا منجر به افزایش فشار خون بالا میشود.بنابراین اکثر متخصصان تغذیه بر این اصرار دارند که مشکل مقدار زیاد چربی مصرف شده نیست بلکه نوع چربی است. منابع چربی های گیاهی مانند آواکادو, آجیل,روغن زیتون و روغن امگا برای شما مفید هستند. چربی های اشباع شده که معمولا در منابع غذاهای حیوانی و همچنین چربی های ترانس, برای شما بد است.

۱۲. پسوریازیس

مطالعه ای که ۷۸۰۰۰زن را به مدت ۱۴ سال دنبال کرد, دریافتند که داشتن پسوریازیس با خطر ابتلا به فشـار خون بالا و دیابت مرتبط است.

۱۳. دیابت

افرادی که دیابت دارند در معرض خطرابتلا به فشـار خون بالا هستند.در بین افرادی که دارای دیابت نوع ۱ هستند,قند خون بالا یک فاکتور خطرناک برای فـشار خون بالاست. کنترل قند خون پایدارو موثر با انسولین, خطر ابتلا به فشار خون را در بلند مدت کاهش میدهد.

۱۴. بارداری

زنان باردار، خطر ابتلا به فشـار خون بالا را نسبت به زنان همسال خود که باردار نیستند دارند. این شایع ترین مشکل پزشکی است که در طول بارداری اتفاق میافتد و ۲تا ۳ درصد بارداری را پیچیده میکند.

۱۵. جنسیت

بطور کلی فشار خون بالا در مردان بالغ بیشتر از زنان بالغ است. با این حال بعد از ۶۰ سال هر دو مردان و زنان به طور مساوی حساس هستند.

علائم و نشانه های فشار خون

وقتی فشـار خون به ۱۸۰\۱۱۰ میلیمتر جیوه برسد ( اصطلاحا ۱۸ روی ۱۱) شرایط اورژانسی در نظر گرفته شده و فشـار خون بالا به عنوان یک بحران شناخته میشود.
در این مرحله علایمی نشان خواهد داد, شامل:

• سردرد
• حالت تهوع
• استفراغ
• سرگیجه
• تاری دید یا دید دوگانه
• خونریزی بینی
• تپش قلب یا ضرب و شتم نامنظم یا نیرومند قلب
• تنفس

هرکسی که این علایم را تجربه کند باید حتما به دکتر مراجعه کند.

دکتر سپیده پزشکی، متخصص قلب و عروق و فلوشیپ بیماری‌های مادرزادی از سوئیس