تب روماتیسمی بیماری است که به صورت بالقوه می تواند فرد را تا آخر عمر درگیر کند! تب روماتیسمی می تواند باعث آسیب دائمی قلب از جمله آسیب به دریچه های قلب و نارسایی قلبی شود. درمان به موقع می تواند صدمات ناشی از التهاب را کاهش دهند، درد و علائم دیگر را کاهش دهند و از عود این بیماری جلوگیری کند.

تب روماتیسمي چیست؟

این بیماری از عوارض گلو دردهای میکروبی درمان نشده با عامل باکتری استرپتوکوک گروه اول می باشد.

تب روماتیسمی بیشتر بین کودکان ۵ تا ۱۵ سال سن شایع است، اگرچه در کودکان کوچکتر و بزرگسالان نیز ایجاد می شود. اگرچه گلودرد بیماری شایعی است، اما تب روماتیسمی در ایالات متحده و سایر کشورهای توسعه یافته نادر است. با این حال، تب روماتیسمی در بسیاری از کشورهای در حال توسعه رایج است.

علائم تب روماتیسمی

علائم اصلی این بیماری عبارتند از:

• تب
• ورم ماهیچه ای
• مفاصل دردناک و متورم و قرمز
• درد در یک مفصل که به مفصل دیگری منتقل می کند
• مفاصل قرمز، گرم یا متورم
• درد قفسه سینه
• لرزش قلب
• خستگی
• حرکات غیرقابل کنترل بدن
• در بعضی موارد عوارض پوستی (جوش های کوچک زیر جلدی بدون درد و کهیر های قرمز بدون درد) که معمولا بین ۲ تا ۴ هفته بعد از گلو درد استرپتوکوکی ایجاد می شود.

توجه: در بعضی از موارد این عفونت ممکن است بسیار ملایم بوده و قابل شناسایی نباشد.

زانو، مچ پا، مچ دست و آرنج، مفاصلی هستند که احتمال بیشتری دارد که به ورم ناشی از این تب مبتلا شوند. معمولا درد از مفصلی به مفصل دیگر حرکت می کند. با وجود این بزرگترین خطری که در این بیماری فرد را تهدید می کند خطری است که این بیماری ممکن است برای قلب داشته باشد.

خطرات و عوارض تب روماتیسمی

در بیشتر از نیمی از موارد،  تب روماتیسمی به دریچه های قلب آسیب می زند و این عضو حیاتی را مجبور به پمپاژ شدیدتر می کند.
بعد از ماه ها و یا سال ها و مخصوصا در مواردی که بیماری دوباره عود میکند این آسیب ها به قلب، ممکن است منجر به شرایط ویژه ای برای قلب گردد که به بیماری روماتیسمی قلب معروف است و در نهایت ممکن است باعث نارسایی قلب و آسیب به خود قلب گردد که معمولا ۱۰ تا ۲۰ سال پس از بیماری اولیه (تب روماتیسمی) نمایان می شود.

التهاب ناشی از تب روماتیسمی ممکن است از چند هفته تا چند ماه ادامه داشته باشد. در بعضی موارد ، التهاب باعث عوارض طولانی مدت می شود و می‌تواند مشکلات زیر را ایجاد کند:

تنگی دریچه قلب

که این باعث کاهش جریان خون می شود.

نشت از دریچه قلب

دریچه نشتی باعث جریان خون در جهت اشتباه می شود.

آسیب به عضله قلب

التهاب همراه با تب روماتیسمی می تواند عضله قلب را تضعیف کند و بر توانایی آن در پمپاژ تأثیر گذارد.

آسیب به دریچه‌های قلب

آسیب رسیدن به دریچه میترال، سایر دریچه های قلب و یا سایر بافت های قلبی که می تواند در بلندمدت باعث ایجاد مشکلاتی در قلب شود که عبارتند از:

• فیبریلاسیون دهلیزی
• نارسایی قلبی

عوامل تأثیر گذار

عواملی که می توانند خطر ابتلا به تب روماتیسمی را افزایش دهند عبارتند از:

سابقه خانوادگی

برخی از افراد ژن یا ژنهایی را به وجود می آورند که احتمالاً باعث ایجاد تب روماتیسمی می شود.

نوع باکتری استرپتوکوک

برخی از گونه‌ها باکتریایی استرپ نسبت به سایر گونه‌ها بیشتر در تب روماتیسمی نقش دارند.

فاکتورهای محیطی

تب روماتیسمی در جاهای پرجمعیت با نبود و یا کمبود اصول بهداشتی و سایر شرایط  افزایش می‌یابد که به راحتی می تواند به سایر افراد انتقال یابد.

تب روماتیسمی و تاثیر آن بر سیستم عصبی

همچنین تب روماتیسمی می تواند منجر به اختلال موقت در سیستم عصبی گردد. این اختلال در گذشته به “رقص ویتوس مقدس” (سنت ویتوس) معروف بود که در حال حاضر به اسم تشنج سیدِنهام شناخته می شود.
تشنج “سیدنهام” یک اختلال در سیستم عصبی است که به صورت حرکت سریع و از جا پریدن غیر ارادی بدن که در بیشتر مواقع در یک طرف بدن اتفاق می افتد خود را نشان می دهد. افراد با اختلال کمتر ممکن است هنگام نوشتن و یا تمرکز کردن دچار مشکل شوند. در افراد با اختلال شدید ماهیچه های بازو، پا و یا صورت به شکل غیر قابل کنترلی منقبض می شود. همچینین در این اختلال، افراد دچار سستی و ناتوانی عضله ای و طغیان احساسات می شوند. مثل گریه و یا خنده ی ناگهانی!
خوشبختانه به دلیل وجود آنتی بیوتیک ها، این بیماری در کشور های پیشرفته، بیماری نادری است اما در کشور های در حال توسعه و توسعه نیافته در بین کودکانی با شرایط زندگی سخت و محله های فقیر نشین بیشتر شده است. این بیماری در زمستان و اوایل بهار و در آب و هوای مرطوب و سرد بیشتر خود را نشان می دهد

پیشگیری از تب روماتیسمی

– به گلودرد ها اهمیت بدهید، به ویژه در کودکان.

– اگر فرزندتان به علائم عفونت گلو همراه با تب مبتلا است، اما سایر علائم سرماخوردگی (سرفه، عطسه، آبریزش بینی و…) را ندارد و یا به عفونت گلوی نه چندان شدید ولی مزمن مبتلا است که بیش از ۲ یا ۳ روز به طول انجامیده حتماً به دکتر مراجعه کنید تا به وسیله ی آنتی بیوتیک ها درمان شود.

در ادامه بخوانید:

ارتباط نقص مادرزادی قلب و چاقی

۶ اشتباهی که بیماران دیابتی نباید انجام دهند

دکتر سپیده پزشکی، متخصص قلب و عروق و فلوشیپ بیماری‌های مادرزادی از سوئیس