تنگی دریچه آئورت شرایطی است که در آن به دلیل ضخیم شدن لبه‌های دریچه، دریچه آئورت به طور کامل باز نمی‌شود. این ضخیم شدن باعث می‌شود که باز و بسته شدن لبه‌ها به سختی صورت گیرد و در نتیجه جریان خون از قلب به بدن کاهش می‌یابد.. این وضعیت می‌تواند باعث شود قلب برای پمپاژ خون سخت تر کار کند.

تنگی دریچه آئورت چیست

دریچه آئورت یکی از چهار دریچه قلب درون قلب است. این دریچه باز می‌شود تا خون به درون آئورت جریان پیدا کند. آئورت شریان اصلی ای است که خون را از قلب به دیگر بخش‌های بدن منتقل می‌کند. اگر تنگی دریچه آئورت داشته باشید، دریچه کاملاً باز نمی‌شود. این تنگی غیر طبیعی دریچه (تنگی مجرا) جریان خون از قلب به بدن را دشوار می‌کند و می‌تواند قلب را تضعیف کند. بدین ترتیب خون می‌تواند به ریه‌های شما بازگردد. در موارد شدید، خون کافی به مغز و بقیه بدن شما نمی‌رسد.

علائم تنگی دریچه آئورت

اگر تنگی آئورت دارید، ممکن است در ابتدا متوجه تغییری در وضعیت خود نشوید. زمان زیادی ممکن است تا علائم خود را نشان دهند. علائمی که ممکن است با آنها مواجه شوید شامل موارد زیر هستند:

• تنگی نفس
• احساس سبکی سر
• سرگیجه
• غش کردن
• کاهش سطح توانایی در انجام فعالیت‌های عادی که نیاز به زور خفیف دارند.
• علائم لرزش قلب

علائم تنگی آئورت در کودکان

نوزادان و کودکانی که به دلیل نقص مادرزادی تنگی آئورت دارند ممکن است علائمی از قبیل موارد زیر را بروز دهند:

• خستگی در هنگام فعالیت
• عدم افزایش وزن
• تغذیه ضعیف یا نامناسب
• مشکلات تنفسی

علت تنگی دریچه آئورت

تنگی آئورت یکی از شایع ترین بیماری‌های دریچه محسوب می‌شود و معمولاً در سنین بالا رخ می‌دهد. این بیماری غالباً ناشی از ذخیره کلسیم درون محیط دریچه است. همچنین ممکن است بعد از ابتلا به تب روماتیسمی، این مشکل ایجاد شود، شرایطی که می‌تواند ناشی از گلودرد استرپ درمان نشده یا سایر عفونت‌هایی باشد که می‌توانند به دریچه آسیب برسانند. برخی از افراد نیز به صورت مادرزادی با دریچه آسیب دیده متولد می‌شوند.

تنگی شدید آئورت اغلب غیرقابل پیشگیری است و ممکن است مربوط به موارد زیر باشد:

• سن
• تشکیل ذخایر کلسیم که باعث باریک شدن دریچه می‌شوند.
• پرتو درمانی
• مصرف داروها
• سابقه تب روماتیسمی یا کلسترول بالا

انواع تنگی دریچه آئورت

دو نوع اصلی تنگی آئورت وجود دارد که عبارتند از:

تنگی مادرزادی دریچه آئورت

این نوع تنگی، در افرادی رخ می‌دهد که با دریچه آئورت باریک متولد شده اند یا دریچه ای با دو لت دارند (در حالی که باید سه لت داشته باشد). علائم این نوع تنگی دریچه ممکن است تا بزرگسالی یا پس از آن ظاهر نشوند.

تنگی آئورت اکتسابی

این نوع تنگی دریچه، در سنین بالاتر ایجاد می‌شود و زمانی رخ می‌دهد که کلسیم در لبه‌های دو یا سه تا از لت‌ها جمع می‌شود و باعث اتصال آنها به یکدیگر می‌شود. این ممکن است در افرادی که تب روماتیسمی داشته اند یا به عنوان بخشی از فرآیند پیری رخ دهد.

درمان تنگی دریچه آئورت

این مشکل قلبی بسته به شدت و یا علائم ممکن است به صورت دارویی یا با کمک جراحی توسط متخصص قلب در تهران درمان شود. همچنین ممکن است به شما گفته شود که از ورزش حرفه ای یا سایر فعالیت‌های سنگین پرهیز کنید. درمان به وسیله جراحی ممکن است شامل ترمیم لت‌های دریچه یا تعویض دریچه با نمونه مصنوعی باشد. جراحی می‌تواند براساس وضعیت جسمانی و سلامتی شما به صورت یک عمل باز یا عمل با استفاده از روش‌های حداقل تهاجمی باشد.

جایگزینی دریچه آئورت با کمک جراحی باز

تعویض دریچه آئورت به کمک جراحی باز (SAVR) درمان اصلی این بیماران است. در طول عمل، لبه‌های دریچه تعمیر می‌شوند یا دریچه آسیب دیده برداشته می‌شود و با یک دریچه مصنوعی جدید جایگزین می‌شود.

جایگزینی دریچه آئورت با ترنسکتتر حداقل تهاجمی

برای بیماران تنگی آئورت که نمی‌توانند از عمل جراحی باز استفاده کنند، گزینه‌های مختلفی با حداقل روش‌های تهاجمی و جلدی (از طریق پوست) برای تعویض دریچه آئورت پیشنهاد می‌شوند. این روش با عنوان جایگزینی دریچه آئورت ترنسکتتر (TAVR) شناخته می‌شود. این روش‌ جراحی شامل استفاده از کاتتری (نوعی لوله جراحی) است که از طریق برش‌های کوچک برای دسترسی به لت‌های دریچه و ترمیم آنها یا دسترسی به دریچه آئورت آسیب دیده و وارد کردن دریچه جدید وارد بدن می‌شود.

آیا تنگی آئورت کشنده است

مرگ ناگهانی ناشی از بیماری قلبی هنگامی اتفاق می‌افتد که قلب به طور ناگهانی به دلیل یک یا چند مشکل موجود متوقف می‌شود. جراحی تعویض دریچه آئورت خطر مرگ ناگهانی ناشی از این مشکل را کاهش می‌دهد. مرگ ناگهانی تقریباً در افرادی که هنوز علائمی ندارند، رخ نمی‌دهد.

به طور کلی، مرگ ناگهانی در افرادی که تنگی دریچه آئورت دارند با نارسایی قلبی ارتباط نزدیکی دارد. همچنین زمانی ممکن است مرگ ناگهانی اتفاق بیفتد که تنگی دریچه شدید و پیشرفت نارسایی قلبی باعث ضربان قلب نامنظم شوند.

دکتر سپیده پزشکی، متخصص قلب و عروق و فلوشیپ بیماری‌های مادرزادی از سوئيس