تصلب شریان، به سخت شدن و تنگ شدن عروق خونی اطلاق می شود که به آرامی باعث بسته شدن عروق خونی می شود و جریان خون را به خطر می اندازد.

این بیماری یکی از دلایل اصلی حملات قلبی و سکته شناخته می شود. شریان ها عروق خونی هستند که خون را از قلب به سراسر بدن حمل می کنند. این عروق با لایه نازکی از سلول به نام اندوتلیوم پوشانده شده اند. اندوتلیوم وظیفه اش این است که داخل عروق را صاف و هموار نگه دارد تا جریان خون صورت بگیرد. تصلب شریان با آسیب به اندوتلیوم شروع می شود و این می تواند ناشی از فشارخون بالا، سیگار کشیدن یا کلسترول بالا باشد. این آسیب باعث ایجاد رسوب می شود. وقتی که کلسترول بد یا ldl از اندوتلیوم آسیب دیده عبور می کند کلسترول وارد دیواره شریان می شود. این باعث می شود که گلبول های سفید شما برای هضم این کلسترول های بد وارد شوند. در گذر زمان و پس از چندسال جمع شدن کلسترول ها و سلول ها باعث ایجاد رسوب در شریان می شود. این رسوب ها باعث ایجاد یک برآمدگی در دیواره شریان می شود و هرچقدر که تصلب شریان پیشرفت می کند این برآمدگی بزرگتر می شود و وقتی که به اندازه کافی بزرگ شد می تواند انسداد ایجاد کند. این اتفاق در کل بدن رخ می دهد، در نتیجه نه تنها قلب شما در معرض خطر است بلکه شما نیز در معرض خطر سکته یا سایر مشکلات هستید. تصلب شریان معمولا تا سنین میانسالی یا پیری علائمی از خود نشان نمی دهد. اما وقتی که تنگ شدن رگ ها شدید شود می تواند جلوی جریان خون را بگیرد و باعث ایجاد درد شود. این انسداد ها همچنین می تواند باعث پارگی شود و موجب شود که خون در محل پارگی درون شریان لخته شود.
رسوب های ایجاد شده بر اثر تصلب شریان می تواند اثرات مختلفی داشته باشد: ممکن است داخل دیواره عروق بمانند. در آنجا رسوب تا یک اندازه مشخص رشد می کند و سپس متوقف می شود، از آنجایی که این رسوب جریان خون را مسدود نمی کند علائمی هم از خودش نشان نمی دهد. رسوب ها می توانند در یک مسیر آهسته و کنترل شده در راه جریان خون رشد کنند و در نهایت باعث انسداد عروق شوند. درد در سینه و پاها از علائم معمولش است. بدترین حالت زمانی رخ می دهد که این رسوب ناگهان پاره شوند و خون در داخل آن شریان لخته شود. در مغز این موضوع باعث سکته مغزی و در قلب باعث حمله قلبی.

چه کسانی ممکن است به تصلب شریان مبتلا شوند؟

بهتر است بگوییم چه کسی به آن مبتلا نمی شود؟! تصلب شریان زود و درجوانی شروع می شود. امروزه تعداد بسیار زیادی از جوانان می توانند بدون اینکه از علائم خاصی رنج ببرند مبتلا به تصلب شریان باشند. مطالعه ای که در سال ۲۰۰۱ روی ۲۶۲ قلب مردم به ظاهر سالم انجام شد نتایج جالب و عجیبی داشت:

۵۲ درصد آن ها مبتلا به تصلب شریان بودند.
۸۵ درصد آنهایی که سنشان بالای ۵۰ سال بود مبتلا به تصلب شریان بودند
۱۷ درصد از نوجوانان مبتلا به این بیماری بودند.

هیچکدام از آنها نشانه ای نداشتند و فقط بعضی از شریان های آنها تنگ شده بود. این نوع بیماری خیلی زود شروع می شود و فقط با آزمایش های خاص قابل تشخیص است. اگر شما ۴۰ ساله اید و به طور کلی سالم هستید در حدود ۵۰ درصد امکان ابتلا به تصلب شریان جدی را در طول عمرتان دارید و هرچقدر هم سنتان بیشتر می شود احتمال این خطر هم بیشتر می شود. با این وجود میزان مرگ میر بر اثر تصلب شریان در سه دهه گذشته ۲۵ درصد کاهش یافته که البته این به لطف بهتر شدن سبک زندگی و پیشرفت درمان است.

چگونه می شود از ابتلا به تصلب شریان جلوگیری کرد؟

تصلب شریان با گذر زمان می تواند وخیم تر شود اما قابل پیشگیری هم هست. کافیست از این ۹ عامل خطر ساز که در ۹۰ درصد حملات قلبی هم اثرگذار است پرهیز کنید:

• سیگار کشیدن
• کلسترول بالا
• فشارخون بالا
• دیابت
• چاقی
• استرس
• نخوردن میوه و سبزیجات
• مصرف بیش از حد الکل (بیش از یکبار در روز برای زنان و یک یا دوبار برای مردان)
• نداشتن ورزش منظم